Wat zijn wij aan het doen?

4-6 mei 2000

Het weer is de afgelopen dagen briljant. Zonnig en bijna 30 graden. Donderdagavond was ik gewoontegetrouw bij de dodenherdenking aan de Haarlemse Dreef. Ietwat bijzonder in dit lustrumjaar vanwege de aanwezigheid van Canadese veteranen. Aangrijpend, vooral bij het vlaghijsen en zingen van het volkslied. De wetenschap dat je dat alleen in vrijheid kunt zingen vanwege de mensen die voor je in de houding staan uit respect voor jou en jouw volk is dat.

Maar er was ook een dissonant. Nico, een kerel van achter in de vijftig die al jaren door de Grote Houtstraat beent in een zwart leren pak, scheldend op de voorbijgangers, was er ook. Iedereen denkt dat-ie knots is, maar ik heb hem ooit mogen interviewen voor een klein boekje, 'Haarlemmers'. Daarin stonden foto's van wat Fjodor Buis, een oude schoolvriend die nu professioneel fotograaf is, kleurrijke stadgenoten vond. Hij vroeg me bij elke foto een interview te maken. Ik maakte er allemaal monologen van, zonder mijn eigen vragen. Ik ben er erg trots op (zo'n 2000 exemplaren verkocht).

Nu begint de herdenking in Haarlem altijd met een kerkdienst-plus-speech-van-de-burgemeester. Daar ben ik nooit, want nog aan het werk. Daarna lopen burgemeester en aanwezigen achter twee marechaussees en een stuk of twintig, dertig padvinders aan, drie trommelaars ervoor die een traag ritme slaan.

Dit jaar liep Nico voor ze uit te marcheren. Russisch, benen hoog geheven. Ging vervolgens stil naast de eeuwige vlam staan en salueerde de hele tijd voor de Canadezen.

Aan het eind van de herdenking loopt iedereen langzaam een cirkeltje langs het monument. Mensen leggen bloemen en kransen en ik kniel altijd even voor het monument (een beeld van een verzetsstrijder, kalm rechtopstaand vlak voor executie, waar die plek vaak voor werd gebruikt), en kijk even in dank omhoog voordat ik verderga.

Maar aan het begin van het cirkeltje stonden twee dames en heren van achter in de vijftig openlijk te klagen over Nico. "Kenne ze die gek in dat lere pak niet weghale? Da's toch belachelijk!" Werd ik heel boos van. Als ik ze na mijn cirkeltje nog had kunnen vinden, wat niet zo was, hadden ze ervan gelust.

Want laten we wel wezen. Nico is een driedubbel gedecoreerde verzetsstrijder en oorlogsveteraan. En het feit dat-ie stil naast die vlam stond terwijl-ie normaal door de Grote Houtstraat loopt te vloeken zou wat moeten zeggen. Bovendien staan we daar met z'n allen te vieren dat we in een multiculturele tolerante samenleving kunnen wonen, waar mensen zoals hij tevreden gek kunnen doen, dankzij mensen zoals hij. Naar mijn mening zouden we het zelfs moeten tolereren als er een geschifte Schot dwars door de ceremonie heen kwam doedelzakken. Pas dan ben je tolerant.

Maar goed. Daarna ben ik met broerlief in de kroeg beland en het was nog erg gezellig.

Op vrijdag heb ik niets van Bevrijdingspop gezien maar in plaats daarvan bier zitten hijsen met Paul Vos, die ik bij de ingang tegenkwam. Daarna heb ik thuis mijn ouders ontvangen, en toen... ...werd ik verkouden. Ik heb het vuurwerk aan het eind van het festival sniffend vanachter mijn raam bekeken.

Op zaterdag kwam Lelystad barbecuen en volgde 's avonds mijn uitgesteld verjaardagsfeest. Dat liep vreemd af. Ik was de hele dag verkoudener geworden, en bleek om 12 uur de boel kapotgesnoten te hebben, toen ik de ergste neusbloeding in jaren kreeg. Alles wees op ladingen coke, maar ik doe geen neusdrugs. Omdat ik wat op had wilde het bloed niet bijster stollen, dus kostte het me een litertje of drie. Iedere keer dat ik mijn neus dichthield onder de kraan verzamelde zich zoveel bloed achter mijn ogen dat ik het moest inslikken of in belachelijke stralen eruit moest laten spuiten. Geen prettig plaatje, net een ERG slechte horrorfilm.

Maar goed, uiteindelijk hielp de kraan wel, en zat ik de rest van het feestje verdwaasd op een stoel voorzichtig te proberen te converseren. De mensjes waren fantastisch, maar mijn avond wat minder. Het herstel heeft vervolgens ruim een week geduurd.